Het perfecte zadel voor jou en je fiets
Een fietsgeschiedenis van meer dan honderd jaar heeft interessant genoeg niet geresulteerd in dat ene perfecte zadel. Het fietszadel is het belangrijkste van de drie contactpunten tussen lichaam en fiets: zestig tot negentig procent van je gewicht rust erop, afhankelijk van je houding. Elke oneffenheid van de ondergrond bereikt ook je billen en rug. Een ongeschikt zadel kan daarom niet alleen op lange termijn pijn gaan doen, maar ook een tintelend gevoel en rugproblemen tot gevolg hebben. Een zadel hoort je echter niet te beperken en mag bovenal geen pijn gaan doen. Het doel is een comfortabele zitplaats op je fiets te bieden, met een ergonomie die op het beoogde gebruiksdoel is afgestemd.
Toch is er niet één zadel voor iedereen: aan welk zadel je uiteindelijk de voorkeur geeft, hangt af van het gebruiksdoel, de afstand tussen je zitbotjes en je persoonlijke voorkeuren. Wij helpen je om de verschillende types en merken te leren kennen en je binnen ons uitgebreide assortiment het juiste zadel te laten vinden.
HET BESTE ZADEL VOOR JOUW FIETS: RIJSTIJL EN HOUDING ZIJN CRUCIAAL
Over het algemeen geldt: een goed fietszadel is afgestemd op je fiets, je gewicht en je rijstijl. Let bij de aanschaf van een zadel ook op de afstand tussen de zitbotjes, de vorm, vulling en het materiaal om het rijgevoel ten positieve te kunnen beïnvloeden. Te complex? Oriëntatie biedt in eerste instantie een blik op jouw rijstijl.
- Maak je kortere tochten in de stad, gebruik je de fiets voor dagelijkse activiteiten?
- Ben je een ambitieuze racefietser die de kilometers aaneen rijgt?
- Rijd je graag bergop en -af met je mountainbike?
- Ben je graag uren achter elkaar op pad met je fiets?
In het algemeen geldt dat wanneer je met de fiets korte ritten maakt of alleen naar de dichtstbijzijnde supermarkt rijdt, een zacht zadel waarop je comfortabel kunt zitten zoals op een tv-stoel, volstaat. Ben je echter een sportieve fietser en plan je langere tochten, dan is een hard, smal zadel een betere keus. Bij een breed zadel bestaat het risico dat je er tijdens langere ritten in wegzakt. Als gevolg daarvan wordt de zone die het meest wordt belast op een gegeven moment niet langer ondersteund. Door de druk op de perineum kunnen uiteindelijk zenuwen en bloedvaten worden afgekneld en kan de bloedtoevoer in het geding komen. Dus hoe langer je in het zadel zit, hoe harder het zadel moet zijn.
Naast de rijstijl is ook het soort fiets belangrijk bij de keuze voor het ideale zadel. De fiets is namelijk bepalend voor de houding die je tijdens het fietsen aanneemt. Zit je...
- ...rechtop op een stadsfiets?
- ...licht tot gemiddeld voorovergebogen, op een MTB, trekkingfiets of sportieve fitnessbike?
- ...sportief en meer gestrekt naar voren, op een racefiets, gravelbike of triatlonfiets?
Je zithouding bepaalt de hoek waaronder bekken en rug gekanteld zijn, en dus de positie waar je bekken contact maken met het fietszadel - een belangrijk referentiepunt bij de aankoop van een zadel. Waar je op een racefiets of triatlonfiets vooral gestrekt en sportief zit, is de houding op een mountainbike vaak wat rechter en op stadsfietsen of trekkingfietsen eerder rechtop en comfortabel. Op fietsen die ontworpen zijn voor sportief gebruik breng je veel meer tijd door dan op de typische stadsfiets die je alleen gebruikt om naar je werk of de winkel te rijden.
Welke vorm je zadel moet hebben, is voornamelijk afhankelijk van de zitpositie. Deze bepaalt namelijk het steunvlak van de zitbotjes en de schaambeenbogen. Een zadelvorm is voor jou in principe pas ideaal als deze past bij jouw lichaamsbouw. Houd daarom bij de keuze voor een model rekening met de afstand tussen jouw zitbotjes.
DE ZADELBREEDTE EN DE AFSTAND TUSSEN DE ZITBOTJES
Wanneer het gaat om het contactpunt tussen bekken en fietszadel, zijn de zogenaamde zitbotjes bepalend. De zitbotjes zijn twee botbogen aan de rechter- en linkerkant van het onderbekken waarop het lichaam kan rusten als het zit. En dat pijnvrij, zelfs onder hoge belasting, omdat mensen bijzonder ongevoelig zijn voor druk op deze twee punten. Daarom is het goed als zestig tot negentig procent van je gewicht tijdens het fietsen op deze botten rust en niet op het pijngevoelige weefsel of de spieren er omheen.
De zitbotjes staan meestal zo'n tien tot 15 centimeter uit elkaar. Deze afstand is naast de zithouding de tweede, zeer individuele sleutel tot het perfecte zadel voor je fiets. Als de afstand tussen de zitbotjes in de juiste verhouding staat tot de breedte en vorm van het zadel, wordt de perineale zone ontlast en gevoelloosheid voorkomen. Veel zadelfabrikanten bieden hun zadels daarom aan in verschillende maten (zoals S, M, L) met verwijzing naar de afstand tussen de zitbotjes of plaatsen een ’Max’ in de naam..
Zo meet je de afstand tussen de zitbotjes:
- Ga rechtop en in het midden op een stuk golfkarton zitten. Zet je af met je tenen om de druk op het karton te verhogen.
- Omcirkel de holtes die zo ontstaan met een viltstift en markeer het midden.
- Meet nu de afstand tussen de twee punten om de afstand tussen je zitbotjes te bepalen
Houd er rekening mee dat de druk van de zitbotjes bij een sportieve houding naar voren naar de schaambeenderen verschuift. Deze komen samen bij de schaamboog. Daarom moeten bij een zeer sportieve houding ook de schaambeentakken en -botten worden ontlast. Dat is vooral aan de orde bij vrouwen omdat bij hun de schaamboog dieper ligt en op de zadelneus kan drukken. Over het algemeen geldt: hoe sportiever de houding, hoe smaller het zadel moet zijn. Een te smal zadel op de fiets belast echter de schaambeenboog aan de binnenkant, waar zich ook zenuwen en spieren bevinden. Daarom, in geval van twijfel: kies liever een iets te breed zadel dan een te smal exemplaar.
Verschillende zadelvormen kunnen zorgen voor verlichting op sommige plekken of een goede gewichtsverdeling. Om de druk op het perineum te ontlasten, wordt vaak gebruik gemaakt van een verdieping in het midden van een zadel, een kanaal of zelfs een opening. Gevoelig en kwetsbaar weefsel en organen worden zo minder belast en het comfort wordt verhoogd. Deze zones functioneren echter alleen als het zadel goed past.
HEREN- EN DAMESZADEL - DE ERGONOMIE VAN HET FIETSZADEL
Mannen en vrouwen verschillen in hun anatomie, dat is duidelijk. Wat het bekken betreft, is echter alleen het contact met het fietszadel en dus ook weer de afstand tussen de zitbotjes interessant. Bij vrouwen is deze afstand doorgaans groter dan bij mannen. Het gaat echter niet altijd op dat vrouwen meer gebaat zijn bij een speciaal dameszadel en heren bij een herenzadel.
Door een over het algemeen bredere bekkenstructuur van vrouwen, zijn er speciale fietszadels met een V-vorm. Deze speciale vorm verdeelt de gewichtsbelasting gelijkmatiger. Bij vrouwen spelen ook vaak de stoffering en vering een rol als het om comfort gaat.
Herenzadels zijn in de regel wat smaller. Dit komt omdat de afstand tussen de zitbotjes bij mannen meestal smaller is en de schaambeenboog niet zo laag is als bij vrouwen. Door een juist afgestemde vorm wordt de druk optimaal verdeeld en de perineale zone ontlast.
ROAD ZADEL: WAAROP MOET IK LETTEN?
Op de ROSE racefietsen is standaard reeds een zadel gemonteerd. Je merkt echter niet bij de eerste tocht al of dit zadel bij jou past. Het heeft tijd nodig om aan het zadel te wennen. Vooral voor tijdens het wielrennen is het juiste zadel van belang. Door de sportieve, gestrekte houding belast je voornamelijk je schaambeen en niet je zitbotjes. Een racefietszadel moet licht, smal en tamelijk hard zijn. Na langere ritten zul je merken dat een te zacht zadel niet direct voor meer comfort zorgt en pijn voorkomt. Racezadels hebben over het algemeen weinig of helemaal geen voering. Zachte zadels kunnen zelfs meer wrijving veroorzaken. Bij een harder zadel heeft het zitvlak een kleiner contactoppervlak wat beter is voor de bloedcirculatie en dat is vooral bij mannelijke renners niet onbelangrijk. In het ROSE assortiment vind je racefietszadels van ROSE, ERGON, Brooks, Selle Italia, Terry, ISM, fi'zi:k, Profile, Repente en WTB.
MTB-ZADELS: WAAROP MOET IK LETTEN?
Omdat je op een MTB een sportieve houding aanneemt, maar niet zo gestrekt zit als op een racefiets, zijn ook hier eerder smallere en langere zadels aan te bevelen. Het zitoppervlak aan de achterkant kan iets breder zijn dan bij typische racefietszadels. Bij mountainbikezadels speelt niet alleen het comfort een grote rol, maar ook de bewegingsvrijheid. Een te groot zadel kan de bewegingsvrijheid belemmeren bij gewaagde manoeuvres op steile heuvels of bij sprongen.
FIETSZADEL INSTELLEN - WAAROP MOET IK LETTEN?
Het beste zadel kan alleen voldoen als het correct is gemonteerd en afgesteld. Allereerst moet de zadelneus centraal ten opzichte van de bovenbuis worden uitgelijnd. Plaats het zadel horizontaal om vervolgens de individuele zadelhoek vast te stellen. Als de neus van het zadel te ver naar beneden helt, verhoogt dit de druk op de handen wat ertoe kan leiden dat je naar voren van het zadel glijdt. Helt de zadelneus te ver omhoog dan verhoogt dat de druk op het genitale gebied, wat tot pijn of gevoelloosheid kan leiden. Benader daarom de juiste positie in zeer kleine stappen van enkele millimeters en neem de tijd om elke kleine verandering te testen.