Fietsland Nederland
Als het om fietsen gaat, kijken stads- en vervoersplanners uit de hele wereld naar Nederland als Best-Practice-voorbeeld. Maar hoe heeft Nederland zich ontwikkeld tot het fietsland dat het nu is? Wij van ROSE hebben gekeken hoe Nederland de wereldleider is geworden op fietsgebied en wat wij in Duitsland daarvan kunnen leren.
)
)
)
)
Het ontstaan van een fietscultuur
Of je nu kijkt naar Amsterdam, Groningen of Utrecht, in de meeste Nederlandse steden is de fiets het makkelijkste en snelste vervoermiddel om korte afstanden mee af te leggen. In Nederland wordt meer dan 25 procent van alle dagelijkse routes op de fiets afgelegd, tegenover 10 procent in Duitsland. Maar deze status quo werd vooral in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw bedreigd. De volgende tijdlijn laat zien hoe de fietscultuur zich in Nederland heeft ontwikkeld.
)
"Vol ambitie het fietsverkeer blijven ontwikkelen"
De Nederlandse regering zag al vroeg in dat het grote aandeel fietsen in het totale verkeer een groot aantal sociale en economische voordelen voor het land opleverde. Naast een verbetering van de levenskwaliteit in de openbare ruimte wordt hierdoor de klimaatbescherming bevordert, evenals de gezondheid van de bevolking. De Nederlandse regering investeert jaarlijks meer dan 600 miljoen euro in fietsinfrastructuur. Nederlanders fietsen gemiddeld 1000 km per jaar, Duitsers ongeveer 300 km. Alleen al op het gebied van de gezondheidszorg kan Nederland hierdoor op jaarbasis 19 miljard euro besparen. Daarom moet het fietsen in Nederland in de toekomst steeds verder worden uitgebreid. Zo heeft de regering zichzelf het ambitieuze doel gesteld om het fietsen tegen 2027 met 20 procent te doen toenemen. De volgende grafiek illustreert hoe de Nederlandse regering dit doel wil bereiken.
)
Utrecht: de stad van de fiets
Volgens de Copenhagenize Index uit het jaar 2019 is Utrecht na Amsterdam en Kopenhagen de meest fietsvriendelijke stad ter wereld. In de binnenstad van Utrecht worden 60 procent van alle verplaatsingen per fiets gemaakt. Maar wat maakt het voor burgers in de vierde stad van Nederland zo aantrekkelijk om dagelijks de fiets te pakken?
Een aspect dat Utrechters van alle leeftijden stimuleert om te fietsen is de hoge veiligheidsfactor voor fietsers. Er is bijna geen andere stad waar je je zo veilig voelt op de fiets als in Utrecht. De stad geeft fietsers en voetgangers voorrang op gemotoriseerde voertuigen en streeft ernaar dat het merendeel van de verplaatsingen per fiets, te voet of per bus en trein mogelijk te maken, vooral in de binnenstad. Ook forensen die niet direct in de binnenstad wonen, zijn via een breed netwerk van fietspaden duurzaam met de stad verbonden. Het doel van de stad is om dit netwerk van fietspaden verder uit te breiden om de woon-werkafstand met e-bikes en elektrische fietsen te vergroten tot 20 km. De volgende diagrammen tonen voorbeelden van fietsroutes in de directe omgeving van Utrecht. Deze zijn bedoeld ter illustratie van de kwaliteit van de fietspaden die de stad haar burgers biedt. Alleen al tussen 2015 en 2020 heeft de Nederlandse stad ongeveer 168 miljoen euro belastinggeld geïnvesteerd in de uitbreiding van fietsinfrastructuur en parkeerplaatsen voor fietsen.
)
)
)
Hoe vertakking van mobiliteitsmiddelen kan werken
Een andere belangrijke factor die fietsen in Utrecht zo aantrekkelijk maakt, zijn de uitstekende mogelijkheden om je fiets te stallen en afstanden af te leggen in combinatie met het openbaar vervoer. Met de grootste fietsenstalling ter wereld, die plaats biedt aan 12.500 fietsen en direct bij het centraal station ligt, hebben inwoners en bezoekers van de stad de mogelijkheid om reizen met trein en fiets naadloos op elkaar aan te laten sluiten.
)
Mobiliteitsplanning
De factor tijd speelt voor velen van ons een belangrijke rol bij de keuze voor een vervoermiddel. Nederlandse steden streven er daarom naar om nieuwe infrastructuurprojecten zo te plannen dat iemand die de fiets gebruikt geen nadeel ondervindt ten opzichte van andere vervoerswijzen. Een nieuw fietspad heeft niet alleen de functie om mensen in staat te stellen snel van A naar B te komen. Het is een plek van het openbare leven waar kinderen zonder gevaar kunnen spelen, waar mensen elkaar 's avonds ontmoeten en met vrienden praten zonder lawaai, maar tegelijkertijd ontlast het ook het milieu omdat meer mensen daardoor de fiets gebruiken voor dagelijkse verplaatsingen.
In Utrecht konden we met de "Dafne Schippersbrug" kennismaken met een uitstekend voorbeeld van hoe dit doel in de praktijk wordt gebracht. De 110 meter lange brug, die de oude stad met de nieuwe stad Utrecht verbindt, is in 2017 gebouwd met als doel zo'n 7000 fietsers dagelijks enkele minuten tijdwinst kunnen bieden door gebruik te maken van de brug. De brug is een belangrijk ontmoetingspunt voor buurtbewoners en schoolkinderen. Vandaag de dag is het veel meer dan een snelle fietsverbinding - het laat zien hoe efficiënte stadsplanning kan werken en is een symbool geworden van een moderne, verbonden stad in Utrecht.
)
)
)
Vooruitzicht
Na een blik op Utrecht, een van de meest fietsvriendelijke steden ter wereld, bekijken we in de volgende artikelen wat we in Duitsland kunnen leren van Nederland op het gebied van fietsen. We selecteren Duitse steden en testen hun fietsvriendelijkheid. Het is onze overtuiging dat Duitse steden en gemeenten ook op het gebied van levenskwaliteit, milieu en gezondheid van de burgers veel baat kunnen hebben bij een evenwichtige mobiliteitsmix.
)
)
)
)